‘Vorm volgt functie’, was het credo van de Belgische meesterontwerper Henry Van de Velde. In het Jubelparkmuseum in Brussel is dit najaar een grote overzichtstentoonstelling te zien van deze grondlegger van het moderne design.

Henry Van de Velde (1863-1957) werd opgeleid als kunstschilder, maar ontwikkelde zich tot (interieur)architect, ontwerper, pedagoog en kunstadviseur. Hij liet een indrukwekkend oeuvre na en bouwde een internationale carrière uit met tal van werken in België, Duitsland, Nederland en Frankrijk.

Villa Bloemenwerf
Bekende gebouwen van zijn hand zijn onder meer de villa Bloemenwerf in Ukkel, verschillende art-nouveauwoningen in Weimar, het Kröller-Müller Museum in Otterlo en de modernistische Boekentoren van de universiteit van Gent. Van de Velde stond aan de wieg van de kunstschool waaruit het Bauhaus zou ontstaan en richtte in Brussel de kunstschool Ter Kameren op. Met zijn meubels, zilverwerk, porselein, juwelen, boekbanden en andere creaties wist hij als geen ander praktisch nut en elegante stevigheid met elkaar te combineren.

Elegante lijn
Van de Velde ontwierp aanvankelijk in de stijl van de art nouveau en stond bekend om de elegante en dynamische belijning van zijn ontwerpen. ‘De lijn is een kracht’, was zijn devies in die eerste jaren. Een goed voorbeeld van dit vroege werk zijn de twee zesarmige kandelaars uit 1898-1899 (zie foto boven). Het paar werd in 1900 aangekocht door het Jubelparkmuseum op de jaarlijkse tentoonstelling van La Libre Esthétique en is nu, meer dan 100 jaar later, een van de topstukken op de tentoonstelling.

Naar Duitsland
Van de Velde vond als ontwerper vooral waardering in Duitsland, waar hij van 1900 tot 1917 voor diverse grote opdrachtgevers zou werken. Hier kwam hij steeds meer tot het inzicht dat de functie bepalend moet zijn voor de vormgeving van een object. Zijn ontwerpen werden hierdoor eenvoudiger en moderner, maar zeker niet minder elegant.

150ste geboortedag
De tentoonstelling Henry Van de Velde – Passie – Functie – Schoonheid, georganiseerd ter gelegenheid van zijn 150ste geboortedag, geeft een chronologisch overzicht van het leven en het werk van deze veelzijdige kunstenaar. Naast vele unieke kunstwerken zijn er ook veel persoonlijke documenten zoals foto’s en brieven te zien.

Nevenactiviteiten
Rondom de expositie worden tal van activiteiten georganiseerd, zoals lezingen, rondleidingen en een Van de Velde congres. Ook is het mogelijk om in oktober tijdens Art Nouveau – Art Deco Biënnale een aantal woningen van de architect in Brussel te bezoeken.

Geestverwanten
Daarnaast is in het Design museum Gent nog tot 27 oktober een overzichtstentoonstelling over het werk van Van de Velde’s Duitse collega en geestverwant Peter Behrens te bezichtigen. Op deze expositie zijn ook ontwerpen van tijdgenoten als Christopher Dresser, Charles Robert Ashbee, Joseph Hoffmann, Albin Müller, Richard Riemerschmid en van Henry Van de Velde zelf te bewonderen. Enfin, redenen te meer om binnenkort weer eens af te reizen naar België!

Bron: Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (KMKG)

Verwante berichten:

• Expositie: Lyrische lijnen van Oostenrijkse meesters
• Expositie: René Lalique en zijn Nederlandse clientèle
• Expositie: Swingende ontwerpen van Peter De Greef