Tags

, , , , , , , ,

Camille Martin, 1894 - decoratief omslag van de 2e jrg. van het prentenalbum l'Estampe originale (collectie Van Gogh Museum)

Camille Martin, 1894 – decoratief omslag van de 2e jrg. van het prentenalbum l’Estampe originale (collectie Van Gogh Museum)

Het Van Gogh Museum heeft een van de mooiste collecties grafiek van rond 1900. Zo’n 1800 prenten en affiches uit het Franse fin de siècle zijn nu te zien op de website van het museum. De kunstwerken die vanwege de lichtgevoeligheid niet vaak worden tentoongesteld, zijn spectaculair in beeld gebracht. Op bijna elke prent kan tot de papiervezel worden ingezoomd.

Maurice Denis, 1899 - De poses zijn ongedwongen en ingetogen (Les attitudes sont faciles et chastes), collectie Van Gogh Museum

Maurice Denis, 1899 – De poses zijn ongedwongen en ingetogen (Les attitudes sont faciles et chastes), collectie Van Gogh Museum

De liefhebber kan naar hartelust grasduinen in de collectie. Met behulp van tags en links zijn ontelbare artistieke en historische dwarsverbanden inzichtelijk gemaakt. Dat is volgens het museum cruciaal want de Parijse prentenwereld was hecht: elke individuele prent is op diverse manieren verbonden met talloze andere prenten.

Zo deelden kunstenaars dezelfde invloeden en stijlkenmerken en komen ook hun onderwerpen, technieken en papiersoorten overeen. Kunstenaars werkten steeds met dezelfde drukkers en uitgevers, bestemden prenten voor dezelfde prentenalbums en tijdschriften en werkten met dezelfde café-concertartiesten, theatermakers en handelaren.

Henri de Toulouse-Lautrec, 1892 - affiche voor de roman 'Reine de joie, moeurs du demi-monde' van Victor Joze (collectie Van Gogh Museum)

Henri de Toulouse-Lautrec, 1892 – affiche voor de roman ‘Reine de joie, moeurs du demi-monde’ van Victor Joze (collectie Van Gogh Museum)

Grafiekrevolutie
Tot halverwege de 19de eeuw werd prentkunst in Frankrijk voornamelijk gebruikt om schilderijen en beelden zo nauwkeurig mogelijk te reproduceren voor een groot publiek. Vanaf de tweede helft van de 19de eeuw veranderde dit compleet: kunstenaars experimenteerden volop met prenttechnieken en elke druk werd nu gezien als een individueel kunstwerkje op zich. Werd voorheen de oplage bepaald door de marktvraag en de conditie van de plaat, nu werd een beperkte oplage een bewuste keuze om de prenten een zeldzaam karakter te geven.

Jan Toorop, 1895 - theaterprogramma voor Venise sauvée van Thomas Otway (Théâtre de l'Oeuvre), collectie Van Gogh Museum

Jan Toorop, 1895 – theaterprogramma voor Venise sauvée van Thomas Otway (Théâtre de l’Oeuvre), collectie Van Gogh Museum

Fin de siècle
Deze ontwikkeling nam een hoge vlucht tijdens het fin de siècle: toen een nieuwe generatie kunstenaars de prentkunst omarmde als het moderne medium van hun tijd. De prentkunstenaars deelden bovendien in een fascinatie voor het moderne leven, zoals het opwindende Parijse uitgaansleven, de Japanse prentkunst en het intieme huiselijke bestaan van de gegoede burgerij. Ideeën over moderniteit en kunst werden gedeeld met elkaar en met schrijvers, dichters en denkers en komen in de prenten uit die tijd naar voren.

Vincent van Gogh verzamelde in de jaren dat hij in Parijs woonde (1886-1888) zelf ook Japanse prenten en grafiek van tijdgenoten. Ook de wijze waarop hij in zijn eigen werk experimenteerde met een andere uitsnede, perspectief en vlakverdeling verbindt hem met de prent- en affichekunstenaars.

Bekijk de prentencollectie van het Van Gogh Museum.

Bron en afbeeldingen: Van Gogh Museum