Nieuwste Nederlandsche Lyriek, bandontwerp: Henri Cornelis Verkruijsen (1910)

Toen ik bovenstaande boekband op Marktplaats zag, was ik meteen verkocht. Wat een fraai en krachtig ontwerp! De combinatie van het eenvoudige donkerblauwe linnen met de gestileerde gouden bloemmotieven geeft het boekje een rijke uitstraling.

Het bandje (10 x 16 cm) is ontworpen door de Haarlemse kunstenaar Henri Cornelis Verkruijsen (1886 – 1955), die les gaf aan de School voor Bouwkunst, Versierende Kunsten en Ambachten. Zijn geometrische ontwerp past helemaal binnen de stijl van de Nieuwe Kunst, de Nederlandse variant van de art nouveau.

Vlaamsche Oogst, bandontwerp: Jan Bertus Heukelom (1904)

Jan Bertus Heukelom
Een andere kunstnijveraar die ik bewonder om zijn stijlvolle ontwerpen is Jan Bertus Heukelom (1875 – 1965). Heukelom was docent tekenen aan de Teekenschool voor Kunstambachten in Amsterdam. Hij heeft ontzettend veel boekbanden ontworpen, maar dit is naar mijn bescheiden mening zijn allermooiste! De donkerblauwe bandtekening komt prachtig uit op het naturel linnen. De titel ‘Vlaamsche Oogst’ is gevat in een symmetrische compositie van korenhalmen. Juist de eenvoud en het eerlijke materiaalgebruik maken dit boek tot een echte art nouveau-klassieker.

Gewijde Kunst (1905), bandontwerp: onbekend

Zweepslaglijn
Deze boekband kocht ik ook aan omdat het zo’n krachtig ontwerp is. Anders dan bij de vorige 2 boeken maakt de ontwerper veel meer gebruik van de zweepslaglijn die we vooral kennen uit de Franse en Belgische art nouveau. Zie hoe de golvende lijnen te samen een plantachtige compositie vormen. In het midden is een open ruimte voor de titel uitgespaard. De sierlijke lijnvoering geeft het boek cachet en finesse!

De Wonderlamp door Hendrik Eben, bandontwerp: Jan Bertus Heukelom (1900)

Tot slot nog een boekband van Jan Bertus Heukelom. Hoewel dit bandontwerp uit 1900 drukker is dan de band van Vlaamsche Oogst (1904) valt ook hier de grote mate van symmetrie op. De lijnvoering is vloeiender en uitbundiger dan bij het iets latere ontwerp voor Vlaamsche Oogst. De afgebeelde vormen zijn volgens mij gestileerde pauwenveren, maar het zouden ook pluimen of andere plantvormen kunnen zijn.

Losse hand
Aan de ‘losse hand’ te zien, heeft Heukelom de bandversiering in hout gesneden. Waarschijnlijk in 2 houtblokken: één voor de zwarte opdruk en één voor de rode opdruk. Ik vind de met de hand gesneden belettering erg geslaagd vooral ook in combinatie met de ronde rode vormen in de pauwenveren. Zie hoe de tekst netjes binnen het hiervoor uitgespaarde kader valt! Alle letters zijn per regel even groot en consequent vormgegeven – zie bijvoorbeeld de bijzondere ‘n’ die op meerdere plekken terugkomt – met hier en daar een sierlijke uithaal.

Bekijk meer nieuwe aanwinsten.