Naast het Horta Museum, Maison Cauchie, Fin-de-Siècle Museum, Old England en vele andere art-nouveaugebouwen heeft Brussel er weer een art-nouveau-attractie bij. In het Jubelparkmuseum is sinds kort het door Victor Horta ontworpen interieur van de exclusieve juwelierszaak Wolfers Frères te bewonderen. In de gereconstrueerde winkel wordt de geschiedenis van het familiebedrijf getoond, aangevuld met andere topstukken van het museum.

De winkel van Wolfers Frères is de laatste grote en prestigieuze creatie van Victor Horta (1861-1947) vóór de Eerste Wereldoorlog. Het kleurenpalet van het interieur ademt de invloed van de Parijse mode en de ritmiek van het discrete en relatief sobere art-nouveaulijnenspel kondigt reeds de art deco aan.

In 1909 krijgt Horta de opdracht om in de Arenbergstraat in Brussel het gebouw en winkelinterieur van juwelier Wolfers Frères te ontwerpen. Gezien het internationale prestige dat Wolfers geniet, is het vanzelfsprekend dat de juwelierszaak een beroep doet op de beroemde art-nouveau-architect. Zijn opdracht is duidelijk: de gevel van het te ontwerpen gebouw en de luxueuze winkelinrichting moeten dezelfde grandeur uitstralen als de exclusieve juwelen en siervoorwerpen die Wolfers Frères aan zijn gefortuneerde cliëntèle verkoopt.

Philippe Wolfers
Als Horta in 1909 de eerste plannen voor de nieuwe gebouwen aan zijn opdrachtgever voorlegt, stuit hij aanvankelijk op weerstand bij Philippe Wolfers. De artistiek directeur en meesterontwerper van het familiebedrijf gaat niet akkoord met de visie van de bouwmeester, die het functionele aspect ondergeschikt heeft gemaakt aan het architectonische. Wolfers wil een praktische schikking van de ateliers en de werkplaatsen en Horta moet zijn plannen grondig aanpassen. Over de inrichting van de winkel, die vooral luxe moet ademen, worden beide heren het wel snel eens.

Op 4 november 1912 wordt de zaak met veel luister heropend. De gefortuneerde klanten ervaren Horta’s interieur als stijlvol en modern. Het gebouw en de winkel blijven tot begin jaren 70 in gebruik. In 1973 verhuist Wolfers Frères naar de Louizalaan en wordt het gebouw in de Arenbergstraat verkocht aan een bank. Het winkelinterieur wordt ontmanteld en overgebracht naar het Jubelparkmuseum. Daar wordt het in 1977 slechts gedeeltelijk heropgebouwd. Meer dan de helft van de interieurelementen kan niet worden opgesteld en wordt bewaard in de opslag van het museum.

Reconstructie en restauratie
Vorig jaar besloot het Jubelmuseum om het winkelinterieur van Wolfers Frères te reconstrueren. Meer dan 100 jaar na de plechtige inhuldiging in 1912, wordt de winkel nu weer in zijn authentieke opstelling getoond. Hiervoor is in het museum een zaal vrijgemaakt van ongeveer dezelfde oppervlakte en vorm als de oorspronkelijke winkelruimte. Op basis van een grondige historische studie zijn de vitrines en toonbanken geplaatst zoals Horta het had voorzien. Ook de oorspronkelijke toegangsdeuren zijn teruggebracht, zodat bezoekers de zaal betreden zoals je vroeger de juwelierszaak binnenkwam.

Het Giaconda-emsemble waarmee Philippe Wolfers in 1925 een Grand Prix won op de Internationale Tentoonstelling van Moderne Decoratieve Kunsten.

Het winkelinterieur is zorgvuldig gerestaureerd. Al het meubilair, gemaakt van Cubaans mahoniehout werd gereinigd en de originele vernislaag hersteld. De fluweelbekleding van de binnenzijde van de toonkasten werd opnieuw geweven naar het voorbeeld van de originele stof. Het patina van het bronsbeslag werd opgefrist. Hierdoor wordt de oorspronkelijke kleurenharmonie zoals Horta die had bedacht, opnieuw zichtbaar: een sublieme combinatie van donkerrood gepolitoerd mahonie, donkergroen fluweel en goudaccenten van het beslag; dat alles in harmonie met de mauve kleur van de muren.

Philippe Wolfers, sierspeld ‘Niké’ (1902)

Philippe Wolfers, juwelenkist ‘De Opschik’ of ‘De Pauw’ (1899-1905)

Wolfers Collectie en meer…
De nieuwe zaal toont de geschiedenis van het huis Wolfers. Het gaat vooral om topstukken van Philippe Wolfers (1858-1929), die onder meer zilverwerk, juwelen, vazen, glaswerk en siervoorwerpen van ivoor en zilver ontwierp, en werk van zijn zoon, de beeldhouwer en lakkunstenaar Marcel Wolfers (1886-1976). Het Jubelparkmuseum bezit een grote collectie van het familiebedrijf, dat in 1850 werd gesticht door Louis Wolfers (1820-1892). Het eerste object, de uitzonderlijke juwelenkist ‘De Opschik’ of ‘De Pauw’ van Philippe Wolfers werd al aangekocht in 1905 op de Salon Pour l’Art in Brussel.

Philippe Wolfers, hanger ‘Zwaan en Slangen’ (1899)

Onlangs werd de Wolfers Collectie uitgebreid met een groot aantal stukken, waaronder 8 zeldzame art-nouveaujuwelen, zoals het halssieraad ‘Zwaan en slangen’ dat Philippe in 1899 voor zijn vrouw maakte. In het gereconstrueerde winkelinterieur is ook het legendarische Gioconda-ensemble opgesteld waarmee hij in 1925 een Grand Prix won op de Internationale Tentoonstelling van Moderne Decoratieve Kunsten in Parijs.

Naast de Wolfers Collectie zijn er ook veel andere topstukken uit de collectie van het Jubelparkmuseum te zien, zoals de beroemde sfinx van Charles Van der Stappen en twee verzilverde bronzen kandelaars van Henry Van de Velde.

Charles Van der Stappen, ‘Mysterieuze Sfinx’ (1897)

Bron tekst en foto’s: Jubelparkmuseum (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis). Zie voor meer informatie de website van het Jubelparkmuseum.