We zijn eindelijk open! Ik mag ‘we’ zeggen, want Anno1900 is een van de trotse bruikleengevers van de tentoonstelling ‘Godinnen van de Art Nouveau’ in museum Allard Pierson te Amsterdam.

De tentoonstelling zou eigenlijk al in oktober 2020 beginnen, maar de opening werd vanwege de coronamaatregelen meerdere keren uitgesteld. Voor mij persoonlijk nogal een domper want ik zag er erg naar uit om mijn eigen boekbanden en grafiek in een echt museum te zien. Maar nu kan iedereen er dus toch van gaan genieten.

Fascinatie voor vrouwelijk schoon
Het Allard Pierson presenteert in samenwerking met twee Duitse musea de eerste tentoonstelling in Nederland gewijd aan de fascinatie voor de vrouw in de Art Nouveau. Rond 1900 is zij de droom én de nachtmerrie van een generatie kunste­naars die de werkelijkheid probeert te ontvluchten. Lieflijke maagden, wrede minnaressen, vrome madon­na’s en andere vrouwelijke clichés bepalen de sieraden van René Lalique, de affiches van Alphonse Mucha en Jan Toorop, en vele andere werken van bekende ontwerpers. ‘Godinnen van de Art Nouveau’ neemt deze fascinatie voor vrouwelijk schoon onder de loep en plaatst die in de context van de roerige tijd rond de vorige eeuwwisseling.

Goddelijke verschijningen
De Art Nouveau die tussen 1890 en 1914 in Europa en daarbuiten de toon zet, put vooral inspiratie uit de natuur. Gebouwen, interieurs en gebruiksvoorwerpen worden ontworpen in organische vormen en gedecoreerd met motieven van planten en dieren. De beeldtaal is bovendien rijk aan vrouwelijke schoonheden. Hun elegante lichamen en lange haarlokken worden ontleend aan de klassieke oudheid, Byzantijnse iconen en middeleeuwse legenden. Als goddelijke verschijningen staan deze vrouwen ver buiten de samenleving, waarin de eerste feministen juist strijden voor onderwijs, kiesrecht en een eigen carrière.

Bekende ontwerpers
In de tentoonstelling figureren godinnen, maar ook nimfen, engelen en feeën in juwelen, beeldhouwwerken, tekeningen, tijdschriften, reclamemateriaal en in allerlei soorten siervoorwerpen van zilver, glas of keramiek. Werken van Alphonse Mucha, Gustav Klimt, Aubrey Beardsley, René Lalique en Henri de Toulouse-Lautrec zijn te zien naast talloze objecten van andere ontwerpers, waarbij ook speciale aandacht is voor vrouwelijke kunstenaars. Fotografie en film maken eveneens deel uit van de expositie. Zo is er een filmregistratie te zien van de revolutionaire Serpentine Dance van Loïe Fuller, de danseres die een grote inspiratiebron was voor de kunstenaars van de Art Nouveau

Boekbanden en grafiek
Het Allard Pierson presenteert zelf ook een groot aantal boekbanden, boekillustraties, affiches en feministische literatuur uit de eigen papieren collecties en uit de collecties afkomstig van het Theater Instituut Nederland die door het Allard Pierson worden beheerd. Veel toegepaste kunst is afkomstig van het Badisches Landesmuseum in Karlsruhe, waaronder ook het topstuk van de tentoonstelling: het verzilverde en vergulde bronzen borstbeeld De Natuur naar een ontwerp van Alphonse Mucha. Het overzicht wordt verder verrijkt met bruiklenen uit talloze Nederlandse musea en particuliere collecties zoals de mijne.

Collectie Anno1900.nl
Hieronder een overzicht van de boekbanden en gelegenheidsgrafiek uit mijn verzameling die je op de expositie kunt zien.

— Twee boekenleggers voor Van Houten’s cacao en chocolade (ca. 1910-1920), ontwerp: Johann Georg van Caspel (links) en Henri Privat-Livemont (rechts)

Praktische informatie
Kijk voor meer informatie over de tentoonstelling op de website van Allard Pierson. Let op: in verband met de coronamaatregelen moet je vooraf een tijdslot reserveren als je het museum wilt bezoeken. Gelijktijdig met ‘Godinnen van de Art Nouveau’ loopt er ook een leuke expositie over de bijzondere letters van de art nouveau.

Bron: Allard Pierson, persbericht tentoonstelling ‘Godinnen van de Art Nouveau’