Anno1900 is een van de trotse bruikleengevers voor de tentoonstelling ‘Godinnen van de Art Nouveau’ in museum Allard Pierson. Meer dan twintig boekbanden, omslagen en andere toegepaste grafiek uit mijn verzameling zullen te zien zijn te midden van prachtige jugendstil-objecten uit andere particuliere en museale collecties. In dit bericht alvast een voorproefje van wat je kunt verwachten.

(Update d.d. 2 maart 2021: de tentoonstelling Godinnen van de Art Nouveau wordt verlengd tot 29 augustus 2021. De expositie is vanwege de coronamaatregelen van het kabinet meerdere keren uitgesteld en zal nu naar verwachting begin april openen. Zie voor meer informatie de website van museum Allard Pierson.)

Over minder dan twee weken is het eindelijk zover. Vanaf vrijdag 18 december gaan de deuren open van de lang verwachte expositie ‘Godinnen van de Art Nouveau’ in museum Allard Pierson te Amsterdam. De tentoonstelling zou eigenlijk al in oktober beginnen, maar de opening werd vanwege de corona-situatie twee maanden uitgesteld. Voor mij persoonlijk wel even een domper want ik zag er erg naar uit om mijn eigen boekbanden en grafiek in een echt museum te zien. En natuurlijk is het fijn dat ook andere mensen er zo van kunnen genieten.

Fascinatie voor vrouwelijk schoon
Het Allard Pierson heeft met twee Duitse partnermusea een tentoonstelling samengesteld over de internationale Art Nouveau. Vloeiende lijnen en florale motieven zijn belangrijke kenmerken van deze stijlbeweging die tussen 1890 en 1910 in heel Europa én daarbuiten de toon zette. Minstens zo typerend zijn de beeldschone vrouwen die werden afgebeeld. Vaak gaat het om goddelijke verschijningen ontleend aan de Klassieke Oudheid, Byzantijnse iconen, middeleeuwse legenden en eigentijdse muzen.
In de tentoonstelling ‘Godinnen van de Art Nouveau’ wordt die fascinatie voor vrouwelijk schoon onder de loep genomen en geplaatst in de context van maatschappelijke ontwikkelingen. Wat vooral opvalt is dat de vrouwen met hun weelderige haarlokken en transparante gewaden niet alleen het uiterlijk hadden van een godin, maar ook als godin dienden. Bijna altijd stonden ze voor iets dat groter was dan zijzelf en gaven ze ontwerpen een symbolische betekenis. Vaak belichaamden ze hogere idealen, menselijke gevoelens of tijdloze deugden. Maar dikwijls dienden ze ook gewoon als verleidingsmiddel om producten aan de ‘man’ te brengen.

Bekende art-nouveau-ontwerpers
In de tentoonstelling figureren godinnen, maar ook nimfen, engelen en feeën in juwelen, beeldhouwwerken, tekeningen, tijdschriften, reclamemateriaal en in allerlei soorten siervoorwerpen van zilver, glas of keramiek. Werken van Alphonse Mucha, Gustav Klimt, Aubrey Beardsley, René Lalique en Henri de Toulouse-Lautrec zijn te zien naast talloze objecten van andere bekende ontwerpers, waarbij ook speciale aandacht is voor vrouwelijke kunstenaars.
Fotografie en film maken eveneens deel uit van de expositie. Zo is er een filmregistratie te zien van de revolutionaire Serpentine Dance van Loïe Fuller, de danseres die een grote inspiratiebron was voor de kunstenaars van de Art Nouveau.

Boekbanden en grafiek
Het Allard Pierson presenteert zelf een groot aantal boekbanden, boekillustraties, affiches en feministische literatuur uit de eigen papieren collecties en uit de collecties afkomstig van het Theater Instituut Nederland die door het Allard Pierson worden beheerd.
Veel toegepaste kunst is afkomstig van het Badisches Landesmuseum in Karlsruhe, waaronder ook het topstuk van de tentoonstelling: het verzilverde en vergulde bronzen borstbeeld De Natuur naar een ontwerp van Alphonse Mucha. Het overzicht wordt verder verrijkt met bruiklenen uit talloze Nederlandse musea en particuliere collecties zoals de mijne.

Collectie Anno1900.nl
Hieronder een overzicht van de boekbanden en gelegenheidsgrafiek uit mijn verzameling die je op de expositie kunt zien.

— Twee boekenleggers voor Van Houten’s cacao en chocolade (ca. 1910-1920), ontwerp: Johann Georg van Caspel (links) en Henri Privat-Livemont (rechts)

Praktische informatie
Kijk voor meer informatie over de tentoonstelling op de website van Allard Pierson. Let op: in verband met de coronamaatregelen moet je vooraf een tijdslot reserveren als je het museum wilt bezoeken. Gelijktijdig met ‘Godinnen van de Art Nouveau’ loopt er ook een leuke expositie over de bijzondere letters van de art nouveau.

Bron: Allard Pierson, persbericht tentoonstelling ‘Godinnen van de Art Nouveau’