J.G. van Caspel, affiche voor Ivens & Co (1899), foto: Collectie Rijksmuseum
Begin 1900 nam de fotografie een enorme vlucht. Door de snelle ontwikkelingen in techniek en materiaal, zoals de uitvinding van de boxcamera en het fotorolletje, veranderde het fotograferen van een specialistisch beroep in een populaire hobby. Dit zorgde ook voor een reeks van publicaties voor amateurfotografen. In dit bericht bespreek ik een aantal van deze fraai vormgegeven brochures uit mijn verzameling.
Zoek je nog een mooie agenda voor 2020? Denk dan eens aan de Art Deco & Jugendstil agenda van uitgeverij Bekking & Blitz. Alle illustraties zijn ook dit jaar weer afkomstig uit onze verzameling. In dit bericht geven we alvast een voorproefje van de mooiste afbeeldingen.
Als er één kunstenaar is die de Art Nouveau op de kaart heeft gezet, dan is het Alfons Mucha, de Tsjechische tekenaar die furore maakte in Frankrijk tijdens het fin de siècle. Zijn affiches met sierlijke lijnen en verleidelijke femmes fatales waren zo vernieuwend dat men in Parijs aanvankelijk sprak van ‘le style Mucha’. In de Art Deco & Jugendstil agenda vind je twee ontwerpen van zijn hand: een prospectus voor Dictionnaire des Arts Décoratifs en de omslag van het literaire tijdschrift La Plume.
Enkele jaren geleden kocht ik bij een antiquariaat in Utrecht deze fraaie illustraties voor ‘Le plus bel amour de Don Juan’. Vrij vertaald: ‘De mooiste verovering van Don Juan’. Na lang zoeken ontdekte ik onlangs dat de ongesigneerde prenten zijn gemaakt door de Italiaanse kunstenaar Gio Colucci.
Maar eerst wat meer over het verhaal. Le plus bel amour de Don Juan is een van de zes verhalen uit de omstreden novellebundel Les Diaboliques van de Franse schrijver Jules-Amédée Barbey d’Aurevilly (1808-1889). Barbey d’Aurevilly was een voorloper van het decadentisme en wordt wel gezien als de schakel tussen de zwarte romantiek en het symbolisme.
De Balinese houtsnijder I Made Runda maakte elegante langgerekte vrouwenbeelden die geliefd waren bij de toeristen op Bali. Zijn art-deco-sculpturen zijn over de hele wereld verspreid. Veel daarvan zijn in Nederland terechtgekomen, meegenomen als souvenir uit voormalig Nederlands-Indië.
I Made Runda: Balinese danseres met lotusbloem, 1950-1970, hoogte: 47 cm
Onlangs kocht ik dit fraaie beeld van een danseres met lotusbloem van een Balinese beeldhouwer. Vooral de sierlijke art-decostijl sprak me aan en de knappe wijze waarop de houtsnijder de golvende bewegingen van de Balinese dans in hout heeft weten te vangen. De lotusbloem die de vrouw tegen haar hart houdt, is een oosters symbool voor de ziel en voor geestelijke verlichting. Maar het mooiste vind ik die verstilde, bijna mystieke blik op haar gezicht.
‘De betonnen kathedraal’, zo wordt het zendstation van Radio Kootwijk in de volksmond genoemd. Architect Jules Luthmann zou zich voor zijn indrukwekkende ontwerp ook hebben laten inspireren door de vormen van een Egyptische sfinx.
Kalenderblad 1928, bijlage bij het kerstboek van de Wereldkroniek (1927)
Het symbolisme wordt wel gezien als een kunststroming die opbloeide tijdens het fin de siècle en begin 1900 alweer een stille dood stierf. In de grafische kunst – en met name in de boekversiering – zou de roep van het symbolisme echter nog lang doorklinken. Een van de kunstenaars die wordt gerekend tot dit ‘late symbolisme’ is de Haagse ontwerper Pieter Hofman.
