Categoriearchief: Kunstnijverheid

De aard van het dier volgens Leo Muysken

Geplaatst op door
Beantwoorden

Leo Muysken bij een expositie in Dierenpark Wassenaar in 1971, foto uit nalatenschap van de kunstenaar.

De Haagse kunstenaar Leo Muysken had een veelzijdige en avontuurlijke loopbaan. Naast beeldhouwer, schilder en keramist was hij ook dierentemmer, militair en politiecommissaris in Indonesië. Maar de rode draad in zijn leven bleef toch de kunst.

Leo Muysken (1907-1986) is zijn leven lang op zoek naar ‘de aard van het dier’, zoals de titel van een van zijn latere exposities luidt. Muysken tekent, schildert, fotografeert en filmt, maar het best weet hij de karaktereigenschappen van zijn dieren te vangen in zijn keramische sculpturen. Vooral roofdieren hebben zijn interesse, blijkt uit een speech die hij in 1971 geeft bij een tentoonstelling in Voorschoten.

Leo Muysken, sculptuur van een eekhoorn, circa 1935-1940, witbakkende klei, uitgevoerd bij plateelbakkerij Schoonhoven. Foto uit nalatenschap van de kunstenaar.

‘De wolf bezit karaktereigenschappen die in gemeenschaps-verband met de mens waardevol zijn’, zegt Muysken tegen een zaal vol genodigden in het theatertje ‘de Schuur’ van fluitiste en apenliefhebber Ellen Mac Gillavry. ‘Een scherpe reuk, een scherp gehoor, een gevoelige intuïtie voor gevaar, aangeboren waakzaamheid bij dag en nacht. Voeg hierbij moed en taaiheid in het gevecht en u krijgt het beeld van een hooggekwalificeerde strijdmakker! Maar deze makker is van wild karakter. Hoewel hij tam kan worden, blijft de graad van betrouwbaarheid twijfelachtig. Ook de tamme wolf moet blijven voelen dat de baas hem ook psychologisch de baas is.’

Gebatikte boekenleggers van Adri Pieck

Geplaatst op door
Beantwoorden

Afb. A1: Adri Pieck, zelfportret. Foto: RKD

Onlangs kocht ik van een goede vriend vier oude boekenleggers met gebatikte en geborduurde decors. De zeldzame kunstwerkjes zijn rond 1910 gemaakt door kunstenares Adri Pieck, die vooral kleurrijke landschappen schilderde. Minder bekend is dat Pieck in het begin van haar carrière ook stoffen sierobjecten en gelegenheidsgrafiek heeft gemaakt.

Afb. B1 – Adri Pieck, ca. 1910; gebatikte zijden boekenlegger met floraal decor in blauw, bruin (en groen?) op wit, afm. 23 x 8 cm. Collectie: Anno1900.nl

Adri(ana) Jacoba Pieck (1896-1982) groeide op in een kunstzinnig gezin in Bussum en kreeg haar eerste tekenlessen van haar vader Antonie Franciscus Pieck, die naast hoofdonderwijzer ook schrijver en een fervent amateurschilder was. Hij voedde zijn vier dochters – Maria, Adri, Betty en Gretha – met veel liefde voor de kunst op.

‘Nadat wij in 1905 naar Bussum waren verhuisd, kregen wij thuis les van mijn ouders’, schrijft Adri Pieck hierover in haar memoires. ‘Door deze voor ons zoo gelukkige regeling bleef ons veel vrije tijd, en die werd steeds voor een groot deel gebruikt om te teekenen en verhalen te schrijven. En dan werd er ook veel gewandeld. Heel veel trokken wij er als kinderen op uit om buiten naar de natuur te tekenen. Mijn vader moedigde ons aan en gaf ons ‘t eerste teekenonderricht.’

Houtsneden voor het afscheid van Michel de Klerk en Karel de Bazel

Geplaatst op door
6

In 1923 verloor Nederland in korte tijd twee grote architecten. Op zaterdag 24 november overleed Michel de Klerk, voorman van de Amsterdamse School, op zijn 39e verjaardag aan de gevolgen van een longontsteking. Vier dagen later stierf Karel de Bazel, eveneens aan een longaandoening. De Bazel zat op dat moment in de trein naar Amsterdam op weg naar de begrafenis van De Klerk.

Het wegvallen van Michel de Klerk (39) en Karel de Bazel (54) veroorzaakte een schok in de Nederlandse kunstwereld. Kranten en tijdschriften stonden uitgebreid stil bij het leven en werk van beide architecten, die ieder op hun eigen manier hun stempel op de Nederlandse architectuur hadden gedrukt. De Klerk als voorman van een nieuwe generatie Amsterdamse School-architecten die paleizen voor de arbeiders wilden bouwen. De Bazel als gearriveerd architect van villa’s en grote kantoorgebouwen, zoals het hoofdkantoor van de Nederlandse Handelsmaatschappij in Amsterdam; op het moment van zijn overlijden stond het gebouw nog in de steigers.

Post Utrecht: van postkantoor tot bibliotheek

Geplaatst op door
8

Utrecht heeft er een blikvanger bij! Het voormalige postkantoor op de Neude is omgebouwd tot cultureel centrum. Het immense gebouw uit 1924, ontworpen door architect Joseph Crouwel, biedt sinds mei 2020 onderdak aan de openbare bibliotheek, winkels, een café, brasserie, supermarkt én fietsenstalling. Maar wij kwamen natuurlijk voor de prachtige hal met sculpturen van Hendrik van den Eijnde.

Lees verder →

De onvervulde belofte van Walter van Diedenhoven

Geplaatst op door
Beantwoorden

Tegenwoordig kennen we de ‘club van 27’: een groep muzikanten die met elkaar gemeen hebben dat ze op hun 27ste zijn gestorven en door hun fans voor altijd worden vereerd als jonge helden. De in 1915 overleden jonge talentvolle kunstenaar Walter van Diedenhoven genoot een soortgelijke heldenstatus onder zijn vakgenoten.

Onlangs kocht ik op een boekenveiling dit zeldzame boekje van het Amsterdamse genootschap voor architecten en aanverwante beroepen Architectura et Amicitia. Het symbolistische omslag is ontworpen en gelithografeerd door Walter van Diedenhoven (1886 – 1915). Na enig speurwerk vond ik in Architectura, het huisblad van het genootschap, een artikel uit 1912 waarin Van Diedenhoven zelf uitlegt hoe zijn ontwerp tot stand kwam.

Mystiek kunstwerk van Willem Cordel

Geplaatst op door
5

Willem Cordel, tekening, gemengde techniek: ‘Kop van een Etrusker’ (ca. 1925-1930)

Wat heeft dit geïdealiseerde portret van een Etruskische edelman te maken met de theosofische wandschilderingen in de trouwkamer van het voormalige Amsterdamse stadhuis?

Chris Lebeau, litho: portret van Willem Cordel. Foto: Kunsthandel Pygmalion

Onlangs kocht ik bovenstaande tekening van een gestileerd mannenhoofd met hoofdsieraad op de veiling bij Vendu Rotterdam. De tekening is gemaakt door Willem Cordel (1884 – 1967) in een gemengde techniek (potlood, waskrijt en goudverf op papier). Achterop het blad heeft de kunstenaar met de hand de titel van zijn kunstwerk genoteerd: ‘Kop van een Etrusker’. Gezien de voorname uitstraling en de gouden sieraden gaat het waarschijnlijk om een portret van een jonge edelman of Etruschkische priester.