Gebatikte boekenleggers van Adri Pieck

Afb. A1: Adri Pieck, zelfportret. Foto: RKD

Onlangs kocht ik van een goede vriend vier oude boekenleggers met gebatikte en geborduurde decors. De zeldzame kunstwerkjes zijn rond 1910 gemaakt door kunstenares Adri Pieck, die vooral kleurrijke landschappen schilderde. Minder bekend is dat Pieck in het begin van haar carrière ook stoffen sierobjecten en gelegenheidsgrafiek heeft gemaakt.

Afb. B1 – Adri Pieck, ca. 1910; gebatikte zijden boekenlegger met floraal decor in blauw, bruin (en groen?) op wit, afm. 23 x 8 cm. Collectie: Anno1900.nl

Adri(ana) Jacoba Pieck (1896-1982) groeide op in een kunstzinnig gezin in Bussum en kreeg haar eerste tekenlessen van haar vader Antonie Franciscus Pieck, die naast hoofdonderwijzer ook schrijver en een fervent amateurschilder was. Hij voedde zijn vier dochters – Maria, Adri, Betty en Gretha – met veel liefde voor de kunst op.

‘Nadat wij in 1905 naar Bussum waren verhuisd, kregen wij thuis les van mijn ouders’, schrijft Adri Pieck hierover in haar memoires. ‘Door deze voor ons zoo gelukkige regeling bleef ons veel vrije tijd, en die werd steeds voor een groot deel gebruikt om te teekenen en verhalen te schrijven. En dan werd er ook veel gewandeld. Heel veel trokken wij er als kinderen op uit om buiten naar de natuur te tekenen. Mijn vader moedigde ons aan en gaf ons ‘t eerste teekenonderricht.’

Boekbanden van het Koninklijk Huis

Sportalbum, gebatikte boekband Carel Adolph Lion Cachet, aangeboden in 1898 t.g.v. de inhuldiging van koningin Wilhelmina (foto: Koninklijke Verzamelingen).

Het Koninklijk Huis heeft door de jaren heen vele boeken, fotoalbums en andere huldeblijken cadeau gekregen die gebonden zijn in een bijzondere boekband. De mooiste exemplaren zijn te bewonderen op de website van het Koninklijk Huis. Er zijn opvallend veel boeken bij van rond 1900, toen het ambacht van boekbinden een bloeiperiode doormaakte.

Lees verder

Gebatikte kleinoden van Theo Neuhuys

‘Kleine geschenken onderhouden de vriendschap’, luidt de reclameslogan waarmee kunstnijveraar Theo Neuhuys begin 1900 door hemzelf gebatikte visitekaartboekjes en andere kleinoden verkocht. Een van deze zeldzame bandjes dook onlangs op tijdens een veiling in Haarlem.

Nederlandse sport anno 1898

De fine fleur van de Nederlandse kunst rond 1900 werkte mee aan het nationale Sportalbum voor koningin Wilhelmina. Twee weken geleden nam koning Willem-Alexander de heruitgave van dit unieke boek in ontvangst tijdens het jubileumcongres van de Vereniging Sport en Gemeenten. 

Sportalbum 1898, gebatikte boekband door Carel Adolph Lion Cachet

De band tussen de Oranjes en sport is lang. Zo werd er in 1898, ter gelegenheid van de inhuldiging van koningin Wilhelmina, een groot nationaal sportfeest georganiseerd. Bij die gelegenheid werd aan Wilhelmina het Sportalbum 1898 overhandigd.

Nationale trots
Dit was een historische uitgave, want voor de eerste keer in de Nederlandse sportgeschiedenis werd een overzicht gemaakt van de complete Nederlandse sport van dat moment. Het was een nationale uiting van trots, van het beste wat onze sport te bieden had.

Hoogtepunten uit de Dick Veeze Collectie

Kalenderblad van Theo Nieuwenhuis uit 1896 – Collectie Wolfsonian-FIU Library

De Amsterdamse verzamelaar Dick Veeze bracht in 20 jaar tijd een van de grootste en mooiste collecties Nederlandse art nouveau boekbanden en gelegenheidsgrafiek bij elkaar. In 1992 werd zijn verzameling aangekocht door het Wolfsonian Museum van de Florida International University in Miami. Hiermee verhuisde een van de belangrijkste en omvangrijkste nieuwe kunst-verzamelingen naar de Verenigde Staten. Op de weblog van de museumbibliotheek geeft een van de conservators een inkijkje in deze unieke collectie, die zo’n 2000 boeken, tijdschriften, kalenders, advertenties en originele ontwerpschetsen omvat.

Lees verder

Theo Molkenboer: kracht door eenvoud

‘Iemand van een ongewone begaafdheid, die rusteloos als hij was, iedere techniek aanpakte en er iets in bereikte.’ Zo omschrijft tijdgenoot Reinier de Vries (1874-1953) zijn collega Theo Molkenboer (1871-1920), een van de meest veelzijdige en vernieuwende kunstenaars tijdens het fin de siècle.

Gebatikte boekband, Theo Molkenboer, Collectie KB

Kunsthandel Kunstconsult wist onlangs beslag te leggen op een zeldzame gebatikte spiegellijst van Theo Molkenboer. De spiegel is net als deze gebatikte perkamenten boekband ontworpen in 1899. In deze periode werkte Molkenboer volgens De Vries vooral als kunstnijveraar.
“Het was de tijd van beroering onder de jongere kunstenaars”, vertelt hij in 1925 in een artikel in Elsevier’s Geïllustreerd Maandschrift. “Velen die aanvankelijk als schilder debuteerden, voelden zich tot de versierende kunsten aangetrokken. Zo ook Theo Molkenboer, die als vlot en vaardig schilder-tekenaar menig portret had gemaakt, maar zich toen – waarschijnlijk onder invloed van Dijsselhof – op de decoratieve kunst ging toeleggen. In die tijd ontwierp hij tegels, vazen, meubelen en spiegellijsten.”

Lees het gehele artikel over het vroege batikwerk van Theo Molkenboer.