Houtsneden voor het afscheid van Michel de Klerk en Karel de Bazel

In 1923 verloor Nederland in korte tijd twee grote architecten. Op zaterdag 24 november overleed Michel de Klerk, voorman van de Amsterdamse School, op zijn 39e verjaardag aan de gevolgen van een longontsteking. Vier dagen later stierf Karel de Bazel, eveneens aan een longaandoening. De Bazel zat op dat moment in de trein naar Amsterdam op weg naar de begrafenis van De Klerk.

Het wegvallen van Michel de Klerk (39) en Karel de Bazel (54) veroorzaakte een schok in de Nederlandse kunstwereld. Kranten en tijdschriften stonden uitgebreid stil bij het leven en werk van beide architecten, die ieder op hun eigen manier hun stempel op de Nederlandse architectuur hadden gedrukt. De Klerk als voorman van een nieuwe generatie Amsterdamse School-architecten die paleizen voor de arbeiders wilden bouwen. De Bazel als gearriveerd architect van villa’s en grote kantoorgebouwen, zoals het hoofdkantoor van de Nederlandse Handelsmaatschappij in Amsterdam; op het moment van zijn overlijden stond het gebouw nog in de steigers.

Geïllustreerde sprookjes van Couperus

In het Louis Couperus Museum in Den Haag is deze zomer een aardige expositie te zien over de eerste twee sprookjes die Couperus heeft geschreven: Psyche en Fidessa. Van beide verhalen is een nieuwe bibliofiele editie uitgebracht met prachtige illustraties van Bernard Reith.

Fidessa op de eenhoorn, illustratie van Bernard Reith (Collectie Rijksmuseum)

Het schrijven van sprookjes was rond 1900 een ware rage. Dit kan verklaard worden vanuit het laat-19de eeuwse gedachtegoed. Het was een tijd waarin het onvoorwaardelijk geloof in de vooruitgang der wetenschap begon te wankelen. Men was van mening dat de wetenschap ‘het mysterie der dingen’ toch niet kon oplossen, omdat dit zich aan de waarneming onttrok. Het schrijven van sprookjes was de geëigende manier om dergelijke materie aan bod te kunnen laten komen zonder dat iemand daar aanstoot aan kon nemen.

Lees verder

Binnenkijken: Amsterdam rond 1900 (1)

Directiekamer Vereniging voor de Effectenhandel in de Beurs van Berlage

Amsterdam staat bekend om zijn 17e-eeuwse grachtenpanden, maar ook bewonderaars van architectuur uit het begin van de 20e eeuw kunnen er hun hart ophalen. In deze ‘binnenkijkgids’: 10 monumentale gebouwen en historische interieurs van rond 1900 die je moet hebben gezien…

1. Amsterdam CS: station als stadspoort
Geen beter gebouw om een rondleiding door het Amsterdam van rond 1900 te beginnen dan het Centraal Station. Architect Pierre Cuypers (1827-1921) zag zijn gebouw dat tussen 1881 en 1889 is gebouwd als een stadspoort waardoor de moderne reiziger de stad betreedt. Cuypers tekende voor de vorm en aankleding van het gebouw, terwijl zijn collega Dolf van Gendt (1835-1901) zich bezig hield met de constructieve aspecten.

Lees verder