Tagarchief: ontwerper

Gebatikte boekenleggers van Adri Pieck

Geplaatst op door
Beantwoorden

Afb. A1: Adri Pieck, zelfportret. Foto: RKD

Onlangs kocht ik van een goede vriend vier oude boekenleggers met gebatikte en geborduurde decors. De zeldzame kunstwerkjes zijn rond 1910 gemaakt door kunstenares Adri Pieck, die vooral kleurrijke landschappen schilderde. Minder bekend is dat Pieck in het begin van haar carrière ook stoffen sierobjecten en gelegenheidsgrafiek heeft gemaakt.

Afb. B1 – Adri Pieck, ca. 1910; gebatikte zijden boekenlegger met floraal decor in blauw, bruin (en groen?) op wit, afm. 23 x 8 cm. Collectie: Anno1900.nl

Adri(ana) Jacoba Pieck (1896-1982) groeide op in een kunstzinnig gezin in Bussum en kreeg haar eerste tekenlessen van haar vader Antonie Franciscus Pieck, die naast hoofdonderwijzer ook schrijver en een fervent amateurschilder was. Hij voedde zijn vier dochters – Maria, Adri, Betty en Gretha – met veel liefde voor de kunst op.

‘Nadat wij in 1905 naar Bussum waren verhuisd, kregen wij thuis les van mijn ouders’, schrijft Adri Pieck hierover in haar memoires. ‘Door deze voor ons zoo gelukkige regeling bleef ons veel vrije tijd, en die werd steeds voor een groot deel gebruikt om te teekenen en verhalen te schrijven. En dan werd er ook veel gewandeld. Heel veel trokken wij er als kinderen op uit om buiten naar de natuur te tekenen. Mijn vader moedigde ons aan en gaf ons ‘t eerste teekenonderricht.’

Fotograferen anno 1900

Geplaatst op door
Beantwoorden

J.G. van Caspel, affiche voor Ivens & Co (1899), foto: Collectie Rijksmuseum

Begin 1900 nam de fotografie een enorme vlucht. Door de snelle ontwikkelingen in techniek en materiaal, zoals de uitvinding van de boxcamera en het fotorolletje, veranderde het fotograferen van een specialistisch beroep in een populaire hobby. Dit zorgde ook voor een reeks van publicaties voor amateurfotografen. In dit bericht bespreek ik een aantal van deze fraai vormgegeven brochures uit mijn verzameling.

Lees verder →

Uit de nalatenschap van Roland Holst

Geplaatst op door
3

Programma van de feesten bij de invoering van den achturen-dag (1911)

Enkele jaren geleden kocht ik op internet drie proefafdrukken van de socialistische kunstenaar Rik Roland Holst. De prenten zijn afkomstig uit zijn nalatenschap, maar geen enkel museum wilde ze hebben…

Richard Nicolaüs Roland Holst (1868-1938), ‘Rik’ voor intimi, was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de socialistische gemeenschapskunst in Nederland. Zijn meest bekende werk zijn de muurschilderingen in vakbondsgebouw De Burcht in Amsterdam. Daarnaast was Roland Holst een groot tekenaar, glazenier, grafisch ontwerper, docent en schrijver, die in al die hoedanigheden zijn stempel heeft gedrukt op de kunst in de eerste decennia van de 20ste eeuw. Vandaag de dag is hij als kunstenaar wat in de vergetelheid geraakt. Er zijn maar weinig musea die zijn werk nog exposeren.

Lees verder →

Niet meer dan een versierd velletje papier

Geplaatst op door
2

Het prospectus werd waarschijnlijk voor het eerst gebruikt om de 2e druk van ‘Een Liefde’ van Lodewijk van Deyssel aan te kondigen.

Er zijn er duizenden van gedrukt, maar slechts enkele van bewaard gebleven. Het prospectus van Scheltema en Holkema’s Boekhandel – ontworpen door Theo Nieuwenhuis in 1899 – is een van de eenvoudigste, maar ook een van de fraaist versierde drukwerkjes in de stijl van de Nieuwe Kunst. Zelden werd er zo veel aandacht besteed aan de vormgeving van een ‘gewone’ boekaankondiging.

Pieter Hofman: boekbandontwerper tussen symbolisme en art deco

Geplaatst op door
1

Kalenderblad 1928, bijlage bij het kerstboek van de Wereldkroniek (1927)

Het symbolisme wordt wel gezien als een kunststroming die opbloeide tijdens het fin de siècle en begin 1900 alweer een stille dood stierf. In de grafische kunst – en met name in de boekversiering – zou de roep van het symbolisme echter nog lang doorklinken. Een van de kunstenaars die wordt gerekend tot dit ‘late symbolisme’ is de Haagse ontwerper Pieter Hofman.

Lees verder →

G.W. Dijsselhof: pionier van de boekkunst

Geplaatst op door
Beantwoorden

Kunst en Samenleving, 2e druk 1903, bandontwerp: G.W. Dijsselhof

Sierkunstenaar Gerrit Willem Dijsselhof (1866-1924) heeft maar enkele boekbanden ontworpen. Toch geldt hij als een belangrijk vernieuwer op het gebied van de boekversiering. Zijn band voor Walter Crane’s ‘Kunst en samenleving’ is onbetwist een van de mijlpalen uit de geschiedenis van de Nederlandse boekkunst.

Band voor Een pic-nic in proza (1892)

In 1892 ontwerpt Dijsselhof zijn eerste boekband voor de verzamelbundel Een pic-nic in Proza. Deze band vertoont een aantal opvallende overeenkomsten met een boekband van de Engelse ontwerper Walter Crane (1845-1915) voor zijn eigen boek The claims of decorative art uit datzelfde jaar. Niet alleen zijn beide banden groen van kleur, ook het formaat en de vlakverdeling op het voorplat komen grotendeels overeen. Maar er zijn ook verschillen. In tegenstelling tot het Engelse voorbeeld benadrukt Dijsselhof in zijn versiering het materiaalgebruik en de constructie van de band. Zo verbeelden de doorlopende lijnen op de platten en over de rug de bindtouwen van het boek. De afgebeelde varens en vlinders staan symbool voor lichaam en ziel, voor aardse en hemelse schoonheid.