Kalenderblad 1928, bijlage bij het kerstboek van de Wereldkroniek (1927)
Het symbolisme wordt wel gezien als een kunststroming die opbloeide tijdens het fin de siècle en begin 1900 alweer een stille dood stierf. In de grafische kunst – en met name in de boekversiering – zou de roep van het symbolisme echter nog lang doorklinken. Een van de kunstenaars die wordt gerekend tot dit ‘late symbolisme’ is de Haagse ontwerper Pieter Hofman.
Dit boek zocht ik al een tijdje. Niet alleen vanwege de fraaie art deco boekband van Frans Bosen, maar vooral vanwege de intrigerende laat-symbolistische vormgeving. Het bandontwerp van Bosen staat bol van de katholieke symboliek. Onlangs wist ik op Catawiki een mooi exemplaar op de kop te tikken.
Onlangs kocht ik op een internetveiling deze jubileumprent voor het 10-jarig bestaan van het St. Alphonsus Rodriguez Patronaat in Den Haag. Het gaat om een zeldzame, onbekende litho van Jan Toorop uit 1926.
Ben je op zoek naar een leuke agenda voor volgend jaar? Denk dan eens aan de Jugendstil agenda van uitgeverij Bekking & Blitz. Net als de afgelopen 2 jaar bevat de agenda voor 2016 weer veel afbeeldingen van boekbanden en gelegenheidsgrafiek uit de collectie van Anno1900.
De grafische kunst maakte aan het einde van de 19e eeuw een internationale bloeiperiode door. Kunsttijdschriften als Jugend, L’Image, L’Estampe Moderne, The Studio en Onze Kunst schoten als paddenstoelen uit de grond. Voor het ontwerpen van de omslagen werden bekende kunstenaars ingeschakeld.
Huis de Zeemeeuw in Scheveningen is een van de mooiste art nouveau villa’s van ons land. De Belgische architect Henry van de Velde ontwierp het huis in 1901 voor huidarts Willem Leuring, die goed bevriend was met bekende symbolistische kunstenaars als Jan Toorop en Johan Thorn Prikker. Laatstgenoemde kreeg de opdracht om een grote filosofisch-religieuze sgraffito in het trappenhuis te maken. De wanddecoratie meet ongeveer 3 x 12 meter en bestaat uit gestileerde, geometrische voorstellingen, ontleend aan Indische fabels.
In het Louis Couperus Museum in Den Haag is deze zomer een aardige expositie te zien over de eerste twee sprookjes die Couperus heeft geschreven: Psyche en Fidessa. Van beide verhalen is een nieuwe bibliofiele editie uitgebracht met prachtige illustraties van Bernard Reith.
Fidessa op de eenhoorn, illustratie van Bernard Reith (Collectie Rijksmuseum)
Het schrijven van sprookjes was rond 1900 een ware rage. Dit kan verklaard worden vanuit het laat-19de eeuwse gedachtegoed. Het was een tijd waarin het onvoorwaardelijk geloof in de vooruitgang der wetenschap begon te wankelen. Men was van mening dat de wetenschap ‘het mysterie der dingen’ toch niet kon oplossen, omdat dit zich aan de waarneming onttrok. Het schrijven van sprookjes was de geëigende manier om dergelijke materie aan bod te kunnen laten komen zonder dat iemand daar aanstoot aan kon nemen.
