Boswachter Ellen Luijks van Natuurmonumenten kreeg zo veel verzoeken van dagjesmensen die foto’s wilden maken, dat ze besloot om Jachtslot de Mookerheide één dag open te stellen voor (amateur)fotografen. Op zaterdag 20 april was het zo ver en mocht ik samen met zo’n vijftien andere liefhebbers vier uur binnenkijken in het leegstaande jachthuis dat bekendstaat om zijn spectaculaire jugendstil-interieur.

Jachtslot de Mookerheide ligt op een heuvel in de bossen bij het dorpje Molenhoek, vlakbij Nijmegen. Het jugendstilhuis is gebouwd tussen 1902 en 1905 in opdracht van Jan Jacob Luden, die vanuit de torenkamer zijn gehele landgoed kon overzien.

Landgoed
Luden was de zoon en erfgenaam van een schatrijke Amsterdamse koopman, die al meerdere landerijen en huizen in de omgeving van het nabijgelegen Heumen in zijn bezit had gekregen. Na het overlijden van zijn vader vatte Jan Jacob, die zich graag ‘baron of heer van Heumen’ liet noemen, het plan op om een landgoed te stichten op de Mookerheide en er een jachtslot te bouwen. Hiervoor kocht hij nog eens 100 hectare grond aan.

Gebroeders Leeuw
De Nijmeegse architectenbroers Oscar en Henri Leeuw kregen de opdracht om Luden’s droomkasteel te ontwerpen. Niet gehinderd door budgettaire beperkingen ontwierpen zij een rijk versierd landhuis dat van alle moderne gemakken was voorzien. Zo beschikte men overal in huis over elektriciteit, centrale verwarming, een huistelefoon en stromend koud en warm water.

Glas-in-lood
Voor het interieur werden kosten noch moeite gespaard. Vrijwel alle vertrekken zijn voorzien van glas-in-loodvensters, sierplafonds, houten lambriseringen, parketvloeren en art-nouveau-wandversieringen. Het meest indrukwekkend en best bewaard gebleven zijn de hal en het trappenhuis.

St. Hubertus-raam
Een monumentale eikenhouten steektrap leidt de bezoeker vanuit de hal naar boven naar het glas-in-loodraam van St. Hubertus, de schutspatroon van de jagers. Dit grote gebrandschilderde raam is ontworpen door Henri Leeuw jr. en uitgevoerd door glazenier Jan Schouten van glasatelier ’t Prinsenhof in Delft.

Plafondschildering met dierenriem
Wie verder omhoogkijkt wordt opgezogen in de groene en gouden kleurenpracht van een enorme plafondschildering van de dierenriem te midden van planeten en sterren, her en der geaccentueerd door elektrische lampjes. Onder het plafond en langs de wanden naar beneden zijn banen met vlakke florale motieven aangebracht, die ooit over de gehele wand doorliepen. Ook beneden in de hal zijn de wanden versierd met doeken met florale motieven.

Leeuwen en zeearenden bewaken de trap
De lambriseringen langs de wanden in het trappenhuis zijn subtiel versierd met inlegwerk in geometrische vormen. Het streng gestileerde houtsnijwerk op de trap oogt middeleeuws. Twee leeuwen met messing flambouwen in de poten bekronen de trappalen beneden in de hal. Zij worden op het trapbordes gespiegeld door vier statige zeearenden.

Consoles in de vorm van draken
Zware consoles in de vorm van draken ondersteunen de omgang op de eerste verdieping. Vier houten palen met verfijnd snijwerk en metalen lichtarmaturen markeren de hoeken van deze eikenhouten overloop. De deuren naar het balkon zijn omlijst met een boogvormig art-nouveau-raam.

Muziek- en jachtkamer
Van de overige vertrekken van het jachtslot ademt vooral de gecombineerde muziek- en jachtkamer op de begane grond nog steeds een luxe sfeer. Dit vertrek heeft nog zijn oorspronkelijke eikenhouten lambrisering met ingebouwde wandkasten, die zijn versierd met koperbeslag en inlegwerk van ebbenhout, citroenhout en paarlemoer. De bijbehorende deuren met bovenlichten van glas-in-lood maken het geheel in stijl af.

Romeinse badkamer
Op de eerste verdieping bevindt zich een badkamer met tongewelf in Romeinse stijl. Het half in de vloer verzonken bad is gemaakt van hetzelfde roze marmer dat ook de muren bedekt. Het licht wordt gefilterd door glas-in-loodramen met een gestileerd watertafereel in blauwe en groene tinten. Het plafond van de badkamer is versierd met banen met florale motieven en daartussen een sterrenhemel.

Jan Jacob Luden heeft niet lang van zijn droomkasteel kunnen genieten. In 1909 – slechts vier jaar na de oplevering – verhuisde hij alweer naar Parijs. Een jaar later verkocht hij zijn jachtslot aan de zakenman Antonie Maria Vroeg die er tot 1927 zou wonen. In de jaren 30 vestigde de Congregatie Zusters van Dominicanessen van Bethanië er een klooster en na de oorlog een opvanghuis voor uit huis geplaatste meisjes. Van 1940 tot 1945 was het gebouw in handen van de Duitse bezetters, die het gebruikten als buitenverblijf voor de gevreesde Waffen-SS.

In 1985 kwam het landgoed in het bezit van Natuurmonumenten dat het jachtslot voor dertig jaar in erfpacht uitgaf aan de familie Van Hout. Er werd een hotel-restaurant gevestigd in het rijksmonument. In 2017 werd het hotel gesloten en sindsdien wacht het pand op een grote restauratie. De tuinen en kassen zijn onlangs opgeknapt. In de voormalige kapel zitten een landschapswinkel en kleine horecagelegenheid met terras.

De speciale openstellingen voor een fotobezoek zijn helaas volgeboekt, maar het is wel mogelijk om je in te schrijven voor een excursie bij Landgoed de Mookerheide, die bestaat uit een boswandeling en bezichtiging van het slot. Zie voor meer informatie over de ontwikkeling van het landgoed de website van Natuurmonumenten.