08 dinsdag jun 2021
Posted in Art Nouveau, Grafische vormgeving, Nieuwe Kunst, Symbolisme, Verzamelen
Als verzamelaar van grafiek rond 1900 stuit ik geregeld op werk van “vergeten” kunstenaars. Deze fraaie kalender – onlangs gekocht op een veiling – is ontworpen door de in Groningen geboren beeldend kunstenaar en tekenleraar Hendrik (Henk) Meijer van wie ik nog nooit had gehoord.
02 donderdag jul 2020
Posted in Art Deco, Art Nouveau, Boekbanden, Grafische vormgeving, Nieuwe Kunst, Symbolisme, Verzamelen
Zoekt u nog een mooie agenda voor 2021? Denk dan eens aan de Art Deco & Jugendstil agenda van uitgeverij Bekking & Blitz. Alle illustraties zijn ook dit jaar weer afkomstig uit onze collectie. In dit bericht geven we alvast een voorproefje van de mooiste afbeeldingen.
‘Het is niet onjuist de band van een boek te vergelijken met de gevel van een huis’, stelde kunstcriticus Jan Kalff in 1896 in het vernieuwende kunstblad De Kroniek. De boekbinder en de bouwmeester hadden volgens Kalff met elkaar gemeen dat de vorm van hun werk ‘belijnd wordt door de eisen der constructie’. Met andere woorden: net zoals bij een gebouw bepaalt de vorm van het boek de versiering. En die moest volgens Kalff en zijn medestanders vooral niet te uitbundig zijn.
15 maandag jun 2020
Tegenwoordig kennen we de ‘club van 27’: een groep muzikanten die met elkaar gemeen hebben dat ze op hun 27ste zijn gestorven en door hun fans voor altijd worden vereerd als jonge helden. De in 1915 overleden jonge talentvolle kunstenaar Walter van Diedenhoven genoot een soortgelijke heldenstatus onder zijn vakgenoten.
Onlangs kocht ik op een boekenveiling dit zeldzame boekje van het Amsterdamse genootschap voor architecten en aanverwante beroepen Architectura et Amicitia. Het symbolistische omslag is ontworpen en gelithografeerd door Walter van Diedenhoven (1886 – 1915). Na enig speurwerk vond ik in Architectura, het huisblad van het genootschap, een artikel uit 1912 waarin Van Diedenhoven zelf uitlegt hoe zijn ontwerp tot stand kwam.
16 donderdag apr 2020
Posted in Art Deco, Art Nouveau, Grafische vormgeving, Nieuwe Kunst, Symbolisme, Verzamelen
Tags
J.G. van Caspel, affiche voor Ivens & Co (1899), foto: Collectie Rijksmuseum
Begin 1900 nam de fotografie een enorme vlucht. Door de snelle ontwikkelingen in techniek en materiaal, zoals de uitvinding van de boxcamera en het fotorolletje, veranderde het fotograferen van een specialistisch beroep in een populaire hobby. Dit zorgde ook voor een reeks van publicaties voor amateurfotografen. In dit bericht bespreek ik een aantal van deze fraai vormgegeven brochures uit mijn verzameling.
16 maandag dec 2019
Posted in Grafische vormgeving, Nieuwe Kunst, Symbolisme, Verzamelen
Tags
ANDB, Burcht van Berlage, concertgebouw, De Architect, gemeenschapskunst, kalenderblad, litho, ontwerper, programmaboekje, Richard Roland Holst, socialisme, Wendingen
Programma van de feesten bij de invoering van den achturen-dag (1911)
Enkele jaren geleden kocht ik op internet drie proefafdrukken van de socialistische kunstenaar Rik Roland Holst. De prenten zijn afkomstig uit zijn nalatenschap, maar geen enkel museum wilde ze hebben…
Richard Nicolaüs Roland Holst (1868-1938), ‘Rik’ voor intimi, was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de socialistische gemeenschapskunst in Nederland. Zijn meest bekende werk zijn de muurschilderingen in vakbondsgebouw De Burcht in Amsterdam. Daarnaast was Roland Holst een groot tekenaar, glazenier, grafisch ontwerper, docent en schrijver, die in al die hoedanigheden zijn stempel heeft gedrukt op de kunst in de eerste decennia van de 20ste eeuw. Vandaag de dag is hij als kunstenaar wat in de vergetelheid geraakt. Er zijn maar weinig musea die zijn werk nog exposeren.
23 zaterdag nov 2019
Posted in Art Deco, Art Nouveau, Boekbanden, Grafische vormgeving, Nieuwe Kunst, Verzamelen
Zoek je nog een mooie agenda voor 2020? Denk dan eens aan de Art Deco & Jugendstil agenda van uitgeverij Bekking & Blitz. Alle illustraties zijn ook dit jaar weer afkomstig uit onze verzameling. In dit bericht geven we alvast een voorproefje van de mooiste afbeeldingen.
Als er één kunstenaar is die de Art Nouveau op de kaart heeft gezet, dan is het Alfons Mucha, de Tsjechische tekenaar die furore maakte in Frankrijk tijdens het fin de siècle. Zijn affiches met sierlijke lijnen en verleidelijke femmes fatales waren zo vernieuwend dat men in Parijs aanvankelijk sprak van ‘le style Mucha’. In de Art Deco & Jugendstil agenda vind je twee ontwerpen van zijn hand: een prospectus voor Dictionnaire des Arts Décoratifs en de omslag van het literaire tijdschrift La Plume.
27 zaterdag apr 2019
Posted in Architectuur, Art Nouveau, Interieur, Nieuwe Kunst
Boswachter Ellen Luijks van Natuurmonumenten kreeg zo veel verzoeken van dagjesmensen die foto’s wilden maken, dat ze besloot om Jachtslot de Mookerheide één dag open te stellen voor (amateur)fotografen. Op zaterdag 20 april was het zo ver en mocht ik samen met zo’n vijftien andere liefhebbers vier uur binnenkijken in het leegstaande jachthuis dat bekendstaat om zijn spectaculaire jugendstil-interieur.
19 dinsdag mrt 2019
Posted in Art Nouveau, Exposities, Grafische vormgeving, Nieuwe Kunst, Verzamelen
Het prospectus werd waarschijnlijk voor het eerst gebruikt om de 2e druk van ‘Een Liefde’ van Lodewijk van Deyssel aan te kondigen.
Er zijn er duizenden van gedrukt, maar slechts enkele van bewaard gebleven. Het prospectus van Scheltema en Holkema’s Boekhandel – ontworpen door Theo Nieuwenhuis in 1899 – is een van de eenvoudigste, maar ook een van de fraaist versierde drukwerkjes in de stijl van de Nieuwe Kunst. Zelden werd er zo veel aandacht besteed aan de vormgeving van een ‘gewone’ boekaankondiging.
02 zaterdag mrt 2019
Posted in Art Nouveau, Boekbanden, Exposities, Grafische vormgeving, Kunstnijverheid, Nieuwe Kunst
Tags
boekversiering, Gerrit Willem Dijsselhof, koninklijk huis, Koninklijke Bibliotheek, Lion Cachet, Museum Meermanno, tentoonstelling, Theo Nieuwenhuis
Ik kijk er al een tijdje reikhalzend naar uit. Museum Meermanno en de Koninklijke Bibliotheek houden binnenkort een gezamenlijke expositie over de art-nouveauboeken van Gerrit Willem Dijsselhof, Carel Adolph Lion Cachet en Theo Nieuwenhuis. Naast topstukken uit de eigen collecties zullen er ook prachtige boekbanden en toegepaste grafiek uit de Koninklijke Verzamelingen en de Collectie Braches van de UB Leiden te zien zijn. Kortom, het mooiste dat er op dit gebied is gemaakt.
23 zondag dec 2018
Posted in Art Nouveau, Boekbanden, Grafische vormgeving, Nieuwe Kunst, Verzamelen
Tags
Arts & Crafts, boekversiering, Gerrit Willem Dijsselhof, houtsnede, Jan Veth, ontwerper, Onze Kunst, Walter Crane
Kunst en Samenleving, 2e druk 1903, bandontwerp: G.W. Dijsselhof
Sierkunstenaar Gerrit Willem Dijsselhof (1866-1924) heeft maar enkele boekbanden ontworpen. Toch geldt hij als een belangrijk vernieuwer op het gebied van de boekversiering. Zijn band voor Walter Crane’s ‘Kunst en samenleving’ is onbetwist een van de mijlpalen uit de geschiedenis van de Nederlandse boekkunst.
Band voor Een pic-nic in proza (1892)
In 1892 ontwerpt Dijsselhof zijn eerste boekband voor de verzamelbundel Een pic-nic in Proza. Deze band vertoont een aantal opvallende overeenkomsten met een boekband van de Engelse ontwerper Walter Crane (1845-1915) voor zijn eigen boek The claims of decorative art uit datzelfde jaar. Niet alleen zijn beide banden groen van kleur, ook het formaat en de vlakverdeling op het voorplat komen grotendeels overeen. Maar er zijn ook verschillen. In tegenstelling tot het Engelse voorbeeld benadrukt Dijsselhof in zijn versiering het materiaalgebruik en de constructie van de band. Zo verbeelden de doorlopende lijnen op de platten en over de rug de bindtouwen van het boek. De afgebeelde varens en vlinders staan symbool voor lichaam en ziel, voor aardse en hemelse schoonheid.