Het American Hotel aan het Leidseplein is een van de mooiste jugendstil-gebouwen van Amsterdam. In 1975 was hier een bijzondere expositie over toegepaste kunst rond 1900 te zien. De getoonde stukken waren beschikbaar gesteld door verzamelaar Herman Domisse.
Volgens een artikel in NRC Handelsblad waren er vooral ‘voorwerpen van Amsterdamse makelij’ te zien:
Er zijn dan ook kunstenaars vertegenwoordigd die destijds gewerkt hebben aan de verfraaiing van het gebouw van American, dat in 1902 klaarkwam. Er zijn vazen, tegels en prachtige sieraden te zien van Bert Nienhuis, schilder en ontwerper van de Amsterdamse plateelbakkerij De Distel, waar de tegeltableaus aan de buitenkant van gebouw American zijn vervaardigd. Maar hij is niet de enige Amsterdammer op de expositie: er zijn een pendule en plantenstudies te zien van Theodoor Nienhuis (lees: Theo Nieuwenhuis, svdp), vazen en potjes van Willem C. Brouwer en Christiaan J. van der Hoef, lepeltjes, kandelaars, serviezen van Jan Eisenloeffel. Een bijzonder mooi onderdeel van de expositie vormen de boeken, waarbij onder meer een door Hendrik Berlage verzorgde uitgave (uit 1899) van de Geschiedenis van het Britse vakverenigingswezen door Sidney en Beatrice Webb.
Wat was ik daar graag bij geweest, want een mooiere plek voor zo’n expositie kan ik me niet voorstellen. En er was ook nog aandacht voor boekversiering! Maar ja, in 1975 was ik net uit de luiers en had ik nog nooit van jugendstil gehoord.
Tot mijn verrassing vond ik deze leuke video van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid die een aardig beeld geeft van de tentoonstelling. PS: geniet ook van die heerlijke jaren-zeventig-commentaarstem!
De tegeltableaus aan het American Hotel zijn niet door De Distel vervaardigd maar door J. van Hulst in Harlingen. De ontwerpen zijn van Albert Smit (die overigens ook voor Nienhuis heeft gewerkt bij Lotus / De Distel). Zie mijn artikel in Tegel 2008.
In de Dijsselhof-kamer in het Haags Gemeentemuseum hing blijkens het filmpje in 1965 een andere plafondlamp dan er nu hangt. Wat heeft dat te betekenen?
Hoi Rob, bedankt voor het rechtzetten van deze fout uit 1975. In het krantenbericht stond nog een foutje: Theo Nieuwenhuis werd Theodoor Nienhuis genoemd; is ook lastig met al die op elkaar lijkende namen! 😉
Het was mij niet opgevallen dat er een andere plafondlamp in de Dijsselhofkamer hing. Ik zal het eens navragen bij conservator Jan de Bruijn, misschien weet hij hoe dat zit.
Wat mij wel opviel, was dat de batik wandversieringen er nog erg fris uitzagen in het filmpje uit 1975, terwijl die kleuren nu best wel vervaald zijn. Maar dat heeft misschien ook met de opname te maken, dus of ze toen echt nog mooier waren (lees: meer contrast hadden) dan nu, dat is niet met zekerheid vast te stellen.
PS: ik zag dat je de fraaie ontwerpen van Albert Smit voor de tegeltableaus van het American Hotel ook hebt opgenomen in het recente boek over Georg Sturm. Nogmaals complimenten voor dit mooie en zeer gedetailleerde boek, dat ik deze vakantie met veel plezier heb gelezen!
Mvg Sipke
In het Art Nouveau-nr van Kunstschrift 2016 staat een foto van de totale kamer op p. 28 en van een afzonderlijke wandbespanning op p. 30. Die laatste oogt fris, een kwestie van belichting, neem ik aan. De kleuren zijn sinds 1975 vervaald, ondanks alle voorzorgen in het Haagse Gemeentemuseum.