Het Koninklijk Huis heeft door de jaren heen vele boeken, fotoalbums en andere huldeblijken cadeau gekregen die gebonden zijn in een bijzondere boekband. De mooiste exemplaren zijn te bewonderen op de website van het Koninklijk Huis. Er zijn opvallend veel boeken bij van rond 1900, toen het ambacht van boekbinden een bloeiperiode doormaakte.

Catalogus van de Oranje-Nassautentoonstelling, 1898
Ontwerp en vervaardiger: Carel Adolph Lion Cachet (1864-1945)
Afmetingen: 22,5 x 18,5 x 2 cm

Ter gelegenheid van de inhuldiging van koningin Wilhelmina werd in Amsterdam een tentoonstelling georganiseerd over het Huis Oranje-Nassau. Koningin Wilhelmina en koningin Emma kregen beiden een in perkament gebonden catalogus, gemaakt door Carel Adolph Lion Cachet. In de Koninklijke Verzamelingen is veel werk van deze kunstenaar te vinden. Dit is het exemplaar van koningin Wilhelmina. In het midden van het voorplat is haar monogram te zien. Op de achterkant staat een oranjeboompje. Voor de decoratie gebruikte Lion Cachet de Indonesische batiktechniek.

---

N. van Harpen, Koningin Emma, koningin der weldadigheid, 1904
Ontwerp: Theo Neuhuys (1878-1921)
Afmetingen: 25 x 20 x 1,5 cm

De opbrengst van dit boekje kwam ten goede aan het Emmafonds, dat het verblijf van tbc-patiënten mogelijk maakte in het Oranje Nassau’s Oord bij Renkum. Koningin Emma had dat landgoed in 1898 geschonken om er een sanatorium van te maken. Zij kreeg zelf dit exemplaar, in een bijzondere band van Theo Neuhuys. Deze band toont een aantal kenmerken van de Nieuwe Kunst: het combineren van meerdere materialen (kalfsleer en perkament), het experimenteren met nieuwe technieken (batik op perkament), het tonen van de bindtechniek (de verbinding van leer en perkament met stevig garen in een grote kruissteek), de decoratie met gestileerde motieven uit de natuur (bladeren en vlinders). Het geheel is op diverse plaatsen met goud bestempeld.

---

Zanghulde van Breda’s Mannenkoor, 1905
Vervaardiger: Bart Klunne (1875-1924)
Afmetingen: 37,5 x 24 x 1,5 cm

Ook in de collectie bladmuziek van het Koninklijk Huis bevinden zich mooie boekbanden. Koningin Wilhelmina en prins Hendrik kregen beiden een exemplaar van de muziek van de ‘Welkomstgroet’ van het Breda’s Mannenkoor bij hun bezoek aan Breda in 1905, ieder met het eigen monogram op het voorplat. De band – een ontwerp van Bart Klunne – bestaat uit twee losse platten van perkament, die met leren bandjes en drukknopen aan elkaar bevestigd zijn. Het perkament is beschilderd met een decoratie van blauwe lijnen en een oranje cirkel met het monogram. Op de kruispunten van de lijnen zijn metalen noppen aangebracht.

---

Beschrijving van Nederlandse vogels, 1911
Vervaardiger: Bernard Willem Wierink (1856-1939)
Afmetingen: 25,5 x 18,5 x 1,5 cm

In 1911 kregen koningin Wilhelmina en prins Hendrik een grote stereokijker van de Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten, samen met een serie stereofoto’s van Nederlandse vogels op glas. Daarbij zat dit boekje, waarin de vogels op de foto’s beschreven worden. De band, ontworpen door Bernard Willem Wierink, is van kalfsleer. Daarop is met diverse sjabloontechnieken een versiering aangebracht. De titel, de achtergrond van de afbeelding met drie vogels en de omlijsting in lijnen en punten is met goud gestempeld.

---

Catalogus van de tentoonstelling De Vrouw 1813 – 1913
Ontwerp: Wilhelmina Drupsteen (1880-1966)
Afmetingen: 20 x 15 x 4 cm

In 1913 werd herdacht dat de Nederlandse onafhankelijkheid honderd jaar eerder was hersteld. Hieraan werd ruim aandacht besteed, o.a. door een groots opgezette tentoonstelling die de positie van de vrouw in de afgelopen eeuw belichtte. Bij haar bezoek aan de expositie kreeg koningin Wilhelmina dit boek aangeboden. De afbeelding op de perkamenten band is gelijk aan het tentoonstellingsaffiche van Wilhelmina Drupsteen, aangebracht in een combinatie van batik en goudstempeling. Onderaan staan de wapens van Nederland en Amsterdam, waar de expositie werd gehouden.

---

In en om de Philips fabrieken, 1920
Ontwerp: Chris Lebeau (22,5 x 25 x 1,5 cm)

Dit fotoboekje geeft een beeld van de Eindhovense fabrieken van Philips. De decoratie is met goud op de marokijnleren band gestempeld. Het boekje is ontworpen door de bekende sierkunstenaar Chris Lebeau. De titel staat in een breed kader van gestileerde gloeilampen en lichtstralen. Ook de foto’s en bijschriften in het boekje zijn in zulke kaders gevat. Zo bereikte Lebeau een grote eenheid van vorm en inhoud.

---

De electriciteitsvoorziening van Nederland, 1926
Ontwerp: Ella Riemersma (29 x 23,5 x 5,5 cm)

Net als het Philipsboekje benadrukt dit bandontwerp de technische en industriële vooruitgang. Het is een luxe exemplaar van het gedenkboek dat de Vereeniging van Directeuren van Electriciteitsbedrijven in Nederland uitgaf bij haar tienjarig bestaan. De band is van marokijn, bestempeld met zwart en goud. Op een decoratieve manier zijn elektriciteitsmasten, generatoren en stralingsgolven verwerkt. De versiering is een voorbeeld van Art Deco in boekbandontwerpen.

Bekijk meer bijzondere boekbanden uit de collectie van het Koninklijk Huis.

Bron: website Koninklijke Verzamelingen