Houtsneden voor het afscheid van Michel de Klerk en Karel de Bazel

In 1923 verloor Nederland in korte tijd twee grote architecten. Op zaterdag 24 november overleed Michel de Klerk, voorman van de Amsterdamse School, op zijn 39e verjaardag aan de gevolgen van een longontsteking. Vier dagen later stierf Karel de Bazel, eveneens aan een longaandoening. De Bazel zat op dat moment in de trein naar Amsterdam op weg naar de begrafenis van De Klerk.

Het wegvallen van Michel de Klerk (39) en Karel de Bazel (54) veroorzaakte een schok in de Nederlandse kunstwereld. Kranten en tijdschriften stonden uitgebreid stil bij het leven en werk van beide architecten, die ieder op hun eigen manier hun stempel op de Nederlandse architectuur hadden gedrukt. De Klerk als voorman van een nieuwe generatie Amsterdamse School-architecten die paleizen voor de arbeiders wilden bouwen. De Bazel als gearriveerd architect van villa’s en grote kantoorgebouwen, zoals het hoofdkantoor van de Nederlandse Handelsmaatschappij in Amsterdam; op het moment van zijn overlijden stond het gebouw nog in de steigers.

Mystiek kunstwerk van Willem Cordel

Willem Cordel, tekening, gemengde techniek: ‘Kop van een Etrusker’ (ca. 1925-1930)

Wat heeft dit geïdealiseerde portret van een Etruskische edelman te maken met de theosofische wandschilderingen in de trouwkamer van het voormalige Amsterdamse stadhuis?

Chris Lebeau, litho: portret van Willem Cordel. Foto: Kunsthandel Pygmalion

Onlangs kocht ik bovenstaande tekening van een gestileerd mannenhoofd met hoofdsieraad op de veiling bij Vendu Rotterdam. De tekening is gemaakt door Willem Cordel (1884 – 1967) in een gemengde techniek (potlood, waskrijt en goudverf op papier). Achterop het blad heeft de kunstenaar met de hand de titel van zijn kunstwerk genoteerd: ‘Kop van een Etrusker’. Gezien de voorname uitstraling en de gouden sieraden gaat het waarschijnlijk om een portret van een jonge edelman of Etruschkische priester.

Boekbanden van het Koninklijk Huis

Sportalbum, gebatikte boekband Carel Adolph Lion Cachet, aangeboden in 1898 t.g.v. de inhuldiging van koningin Wilhelmina (foto: Koninklijke Verzamelingen).

Het Koninklijk Huis heeft door de jaren heen vele boeken, fotoalbums en andere huldeblijken cadeau gekregen die gebonden zijn in een bijzondere boekband. De mooiste exemplaren zijn te bewonderen op de website van het Koninklijk Huis. Er zijn opvallend veel boeken bij van rond 1900, toen het ambacht van boekbinden een bloeiperiode doormaakte.

Lees verder

Gebatikte kleinoden van Theo Neuhuys

‘Kleine geschenken onderhouden de vriendschap’, luidt de reclameslogan waarmee kunstnijveraar Theo Neuhuys begin 1900 door hemzelf gebatikte visitekaartboekjes en andere kleinoden verkocht. Een van deze zeldzame bandjes dook onlangs op tijdens een veiling in Haarlem.

Maskerkoppen van Chris Lebeau

Grafisch ontwerper Chris Lebeau was gefascineerd door de zeggingskracht van het oosterse toneelmasker. Dit thema keert telkens terug op de omslagen van zijn programmaboekjes voor het theater. Maar wie goed kijkt, ziet nog veel meer…

Lees verder

Binnenkijken: Amsterdam rond 1900 (5)

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) via Wikimedia Commons

Amsterdam staat bekend om zijn 17e-eeuwse grachtenpanden, maar ook bewonderaars van architectuur uit het begin van de 20e eeuw kunnen er hun hart ophalen. In deze ‘binnenkijk-serie’: 10 monumentale gebouwen en historische interieurs van rond 1900 die je moet hebben gezien…

8. Hotel The Grand (voormalig stadhuis van Amsterdam)

Het chique hotel The Grand is gevestigd in het oude Prinsenhof aan de Oudezijds Voorburgwal in het centrum van Amsterdam. Dit gebouwencomplex dateert uit het begin van de 15e eeuw en deed eerst dienst als klooster en later als logement voor belangrijke gasten. Het zou zijn naam danken aan een verblijf van Willem Oranje in 1580. Van 1808 tot 1988 werd het Prinsenhof gebruikt als stadhuis. In 1926 kreeg het stadhuis een nieuwe vleugel in de stijl van de Amsterdamse School. Enkele vertrekken in dit deel van het complex zijn intact gelaten en te bezichtigen.

Lees verder