Aquareltekening van een serimpi-danseres door Tyra Kleen. Bron: Carlotta, database van de Staatsmusea voor Wereldculturen – Collectie Etnografisch Museum Stockholm, Zweden

Beata van Helsdingen-Schoevers vergelijkt in haar Serimpi-boek de Javaanse danskunst met een zeldzame kasplant. ‘Een vreemdsoortige orchidee, die slechts aarden kan in de luxueuze, exotisch geparfumeerde omgeving der Javaanse vorsten.’ Het had maar weinig gescheeld of haar boek met fraaie illustraties van de Zweedse kunstenares Tyra Kleen, was er nooit gekomen.

Tyra Kleen, circa 1919/1920: schetst van een bedaja ketawang-danseres. Bron: Carlotta, database van de Staatsmusea voor Wereldculturen – Collectie Etnografisch Museum Stockholm, Zweden

‘Gelijk een sprookje van stille, somptueuze pracht is deze zwijgende, bijna beweeglooze rij meisjes, die, onzichtbaar haast, met nauwelijksche glijding der smalle, gele voetjes, volgens vaste wet voortschrijden naar haar plaats’, schrijft Van Helsdingen-Schoevers in haar boek over Javaanse hofdanseressen. ‘Zoo komen zij, vier of negen te samen, de serimpi’s of de bedaja’s, poëtische overlevering uit voorbije eeuwen. Een schoon geschubd slangenlijf lijkt de smalle kronkelende sleep achter haar voeten — zij staan er als godenbeeldjes, de oogen in deemoed neergeslagen, het bovenlijf iets naar voren gebogen. Vol gracie werpen zij met den rechtervoet den sleep achteruit; een enkel moment — dan zijgen ze allen als matte bloembladen ter aarde, en brengen in diepste nederigheid haar groet: de samengelegde fijne handjes voor het naar haren vorst gekeerde gelaat.’

Lees verder →