De aard van het dier volgens Leo Muysken

Leo Muysken bij een expositie in Dierenpark Wassenaar in 1971, foto uit nalatenschap van de kunstenaar.

De Haagse kunstenaar Leo Muysken had een veelzijdige en avontuurlijke loopbaan. Naast beeldhouwer, schilder en keramist was hij ook dierentemmer, militair en politiecommissaris in Indonesië. Maar de rode draad in zijn leven bleef toch de kunst.

Leo Muysken (1907-1986) is zijn leven lang op zoek naar ‘de aard van het dier’, zoals de titel van een van zijn latere exposities luidt. Muysken tekent, schildert, fotografeert en filmt, maar het best weet hij de karaktereigenschappen van zijn dieren te vangen in zijn keramische sculpturen. Vooral roofdieren hebben zijn interesse, blijkt uit een speech die hij in 1971 geeft bij een tentoonstelling in Voorschoten.

Leo Muysken, sculptuur van een eekhoorn, circa 1935-1940, witbakkende klei, uitgevoerd bij plateelbakkerij Schoonhoven. Foto uit nalatenschap van de kunstenaar.

‘De wolf bezit karaktereigenschappen die in gemeenschaps-verband met de mens waardevol zijn’, zegt Muysken tegen een zaal vol genodigden in het theatertje ‘de Schuur’ van fluitiste en apenliefhebber Ellen Mac Gillavry. ‘Een scherpe reuk, een scherp gehoor, een gevoelige intuïtie voor gevaar, aangeboren waakzaamheid bij dag en nacht. Voeg hierbij moed en taaiheid in het gevecht en u krijgt het beeld van een hooggekwalificeerde strijdmakker! Maar deze makker is van wild karakter. Hoewel hij tam kan worden, blijft de graad van betrouwbaarheid twijfelachtig. Ook de tamme wolf moet blijven voelen dat de baas hem ook psychologisch de baas is.’

Art Deco & Jugendstil agenda 2022

Zoekt u een mooie agenda voor volgend jaar? Denk dan eens aan de Art Deco & Jugendstil agenda van uitgeverij Bekking & Blitz. Een voorproefje uit de agenda voor 2022.

Voor een verzamelaar is er niets mooier dan het delen van je schatten. In de agenda van 2022 vindt u weer 53 voorbeelden uit mijn verzameling toegepaste grafiek tussen 1890 en 1940. Bij elke week één. Een van mijn persoonlijke favorieten is de zeldzame brochure voor de bouwkunstopleiding van het Amsterdamse architectengenootschap Architectura et Amicitia. Het symbolistische omslag is in 1912 ontworpen en gelithografeerd door Walter van Diedenhoven, die naar eigen zeggen ’twee momenten der menselijke geestesontwikkeling’ heeft verbeeld: ‘het schone ontluiken lijk een openbloeiende bloem, het innig rijpen lijk een volgroeiende vrucht’.

Gebatikte boekenleggers van Adri Pieck

Afb. A1: Adri Pieck, zelfportret. Foto: RKD

Onlangs kocht ik van een goede vriend vier oude boekenleggers met gebatikte en geborduurde decors. De zeldzame kunstwerkjes zijn rond 1910 gemaakt door kunstenares Adri Pieck, die vooral kleurrijke landschappen schilderde. Minder bekend is dat Pieck in het begin van haar carrière ook stoffen sierobjecten en gelegenheidsgrafiek heeft gemaakt.

Afb. B1 – Adri Pieck, ca. 1910; gebatikte zijden boekenlegger met floraal decor in blauw, bruin (en groen?) op wit, afm. 23 x 8 cm. Collectie: Anno1900.nl

Adri(ana) Jacoba Pieck (1896-1982) groeide op in een kunstzinnig gezin in Bussum en kreeg haar eerste tekenlessen van haar vader Antonie Franciscus Pieck, die naast hoofdonderwijzer ook schrijver en een fervent amateurschilder was. Hij voedde zijn vier dochters – Maria, Adri, Betty en Gretha – met veel liefde voor de kunst op.

‘Nadat wij in 1905 naar Bussum waren verhuisd, kregen wij thuis les van mijn ouders’, schrijft Adri Pieck hierover in haar memoires. ‘Door deze voor ons zoo gelukkige regeling bleef ons veel vrije tijd, en die werd steeds voor een groot deel gebruikt om te teekenen en verhalen te schrijven. En dan werd er ook veel gewandeld. Heel veel trokken wij er als kinderen op uit om buiten naar de natuur te tekenen. Mijn vader moedigde ons aan en gaf ons ’t eerste teekenonderricht.’

Expositie: Het beeld spreekt!

Affiche uit 1901 van Johann Georg van Caspel (foto: Rijksmuseum)

Anno1900 is een van de trotse bruikleengevers van de tentoonstelling Het beeld spreekt! Art Nouveau in de Nederlandse affichekunst. Op de expositie zijn meer dan 25 stukken uit onze collectie te bewonderen.

In het Steendrukmuseum in Valkenswaard is van 5 juni tot 31 oktober 2021 de expositie ‘Het beeld spreekt!’ te zien. Na de succesvolle Mucha-tentoonstelling, die ondanks de coronacrisis een recordaantal bezoekers trok, zoomt het Steendrukmuseum nu in op de Nederlandse affichekunst tussen 1890 en 1915.

Lees verder

Zeldzame kalender van Henk Meijer

Als verzamelaar van grafiek rond 1900 stuit ik geregeld op werk van “vergeten” kunstenaars. Deze fraaie kalender – onlangs gekocht op een veiling – is ontworpen door de in Groningen geboren beeldend kunstenaar en tekenleraar Hendrik (Henk) Meijer van wie ik nog nooit had gehoord.

Voorproefje uit Art Deco & Jugendstil agenda 2021

Zoekt u nog een mooie agenda voor 2021? Denk dan eens aan de Art Deco & Jugendstil agenda van uitgeverij Bekking & Blitz. Alle illustraties zijn ook dit jaar weer afkomstig uit onze collectie. In dit bericht geven we alvast een voorproefje van de mooiste afbeeldingen.

‘Het is niet onjuist de band van een boek te vergelijken met de gevel van een huis’, stelde kunstcriticus Jan Kalff in 1896 in het vernieuwende kunstblad De Kroniek. De boekbinder en de bouwmeester hadden volgens Kalff met elkaar gemeen dat de vorm van hun werk ‘belijnd wordt door de eisen der constructie’. Met andere woorden: net zoals bij een gebouw bepaalt de vorm van het boek de versiering. En die moest volgens Kalff en zijn medestanders vooral niet te uitbundig zijn.

Lees verder